WAT IS HET VERSCHIL TUSSEN ADVOCAAT EN BEMIDDELAAR?

Je wilt scheiden, maar weet niet goed of je dat nu het beste doet via een bemiddelaar of een advocaat. Want wat is eigenlijk het verschil tussen die twee? Welke voordelen hebben beiden en welke uitdagingen? Lynn Meeuwissen, advocaat-bemiddelaar, bestuurslid van Bemiddeling vzw en docent bij MEDIV, legt uit.

Advocaat kiest partij, bemiddelaar is neutraal

“Voor mij is het grootste verschil dat je als advocaat partijdig bent voor één cliënt. Als ik iemand als advocaat begeleid, dan zal ik met de cliënt achter de schermen bekijken wat de sterktes en zwaktes zijn van diens dossier, maar naar buiten toe leggen we de focus op de sterktes van het dossier en gaan we de valkuilen niet benoemen.”

Aan de andere kant bent je als bemiddelaar neutraal betrokken. Dat betekent dat een bemiddelaar luistert naar beide partijen, en geen oordeel velt of partij trekt. Een bemiddelaar gaat samen met de cliënten op zoek naar een oplossing die voor iedereen goed voelt.

Meer controle bij bemiddelaar

“Dat duidt meteen ook een ander groot verschil aan tussen advocaat en bemiddelaar”, verduidelijkt Lynn Meeuwissen. “Bij een bemiddelaar kan je als cliënt meer toezicht houden over het verloop en de uitkomst van het traject. Een goede manier wanneer beide partijen het belangrijk vinden om er samen uit te geraken en zelf de touwtjes in handen te houden.”

Een bemiddelaar kan dus werken voor jou als je nog samen rond de tafel kan zitten en graag zelf de controle houdt over het eindresultaat. Want bij een bemiddelaar werk je zelf de oplossing uit en ga je door tot iedereen zich kan vinden in de regeling. Niemand anders beslist over jouw overeenkomst.

Advocaat bij nood aan juridisch advies

Een bemiddelaar heeft een informatieplicht, een advocaat kan zijn cliënt bijstaan met juridisch advies. Lynn Meeuwissen legt uit: “In klassieke huwelijken van een vorige generatie bijvoorbeeld, waar enkel de man ging werken, zien we dat de man vaak veel meer weet van de financiële situatie en de vrouw van weinig op de hoogte is. Ze zit dan in een kwetsbare positie. In die situatie kan het voor de vrouw interessant zijn om zich te laten bijstaan door een advocaat. Dat hoeft uiteraard bemiddeling niet uit te sluiten. Ze kan zich eerst grondig laten informeren over haar rechten bij een advocaat, om dan daarna (samen) een bemiddelingstraject goed te kunnen voorbereiden. In deze situatie kan een advocaat zorgen dat er weloverwogen en duurzame keuzes worden gemaakt, waar de cliënt achteraf geen spijt van heeft. ”

Ook in andere kwetsbare situaties, zoals bij verslavingsproblematieken, kan het nuttig zijn om een advocaat te raadplegen. De rechtbank zorgt dan voor een bepaalde mate van (financiële) veiligheid.

Ouders kiezen ook af en toe bewust voor een traject met een advocaat in plaats van een bemiddelaar: “Sommige ouders vinden het moeilijk om zelf een keuze te maken voor hun kinderen en die voor hen te onderbouwen. En vinden het comfortabeler dat een rechter dat doet. Ze voelen zich niet helemaal gerust bij die grote verantwoordelijkheid. Dan kan het helpen dat iemand anders de beslissing rond de verblijfsregeling neemt.”

Wat kost een advocaat en wat kost een bemiddelaar?

De meeste advocaten en (familiale) bemiddelaars hanteren een uurloon dat vaak dicht bij elkaar ligt. “Het grote verschil is dat een familiale bemiddeling is vrijgesteld van BTW en dat je die prijs door het aantal deelnemers (veelal de twee ouders/ex-partners) deelt. Bij een advocaat dien je er nog 21% BTW bij te tellen én dat bedrag draag je alleen. Daarbij komt nog dat een advocaat vaak meer en langer voor je werkt dan een bemiddelaar.”

Een advocaat kost dus gemiddeld heel wat meer dan een bemiddelaar. Een bemiddelingstraject heeft echter geen resultaatsverbintenis en kan dus alsnog uitlopen op een procedure, waardoor die kosten er dan bovenop komen.

Procedure via advocaat duurt langer dan bemiddelaar

Een traject via bemiddeling is sneller dan een echtscheidingsprocedure via de rechtbank. Door wachttijden op rechtbanken en het uitwisselen van schriftelijke standpunten, kan een dergelijke procedure al snel een half jaar in beslag nemen.

Lynn Meeuwissen: “Bij bemiddeling kan je korter op de bal spelen. Je stemt de sessies af op ieders beschikbaarheid en in een drietal sessies (van twee uren) hebben we vaak al enkele grote stappen gezet. De duur van een bemiddelingstraject hangt van veel factoren af, maar duurt meestal van een aantal weken tot een aantal maanden.”

Advocaat-bemiddelaar beste keuze?

Er zijn ook advocaten die ook bemiddelaar zijn. Is dat dan sowieso de beste keuze, het beste van twee werelden?

Lynn Meeuwissen is zelf advocaat-bemiddelaar: “Ik kan nooit beide functies samen uitoefenen. Ik ben ofwel advocaat, ofwel bemiddelaar. Ik merk dat dit onderscheid voor mensen soms moeilijk is. Maar als cliënten eerst alleen naar mij komen met juridische vragen, kan ik ze nadien niet meer helpen als bemiddelaar, omdat ik dan al niet meer neutraal ben. Ook tijdens een bemiddelingsgesprek kan ik enkel beperkte juridische informatie geven en kan ik geen adviserende rol opnemen.”

Wanneer je dus een advocaat-bemiddelaar contacteert, kan die enkel ófwel bemiddelen, ófwel je als advocaat bijstaan.

“Waar ik als advocaat-bemiddelaar wél een verschil kan maken, is het nalezen van een overeenkomst die cliënten bereikten in een bemiddelingstraject bij een collega-bemiddelaar. Ik kijk dan samen met de cliënt of het juridisch helemaal klopt en volledig is. Vanuit mijn kennis over het bemiddelingsproces dat voorafging aan de overeenkomst, kan ik de juiste vragen stellen indien ik bedenkingen heb bij de inhoud van het akkoord, zonder dit ineens of onnodig op te blazen.”

Kies wat bij jou past

Het belangrijkste verschil tussen een advocaat en een bemiddelaar is dat een advocaat partijdig is en een bemiddelaar neutraal. Een bemiddelingstraject geeft cliënten meer controle over de uitkomst en is doorgaans sneller en goedkoper dan een juridische procedure via een advocaat. In kwetsbare situaties of bij complex juridisch advies kan een advocaat echter onmisbaar zijn, terwijl bemiddeling meer geschikt is wanneer beide partijen samen tot een oplossing willen komen, al dan niet met bijstand van hun eigen advocaat.